بینو؛؛ تعداد کاربران شبکه اجتماعی توییتر[1] کمتر از چیزی بود که انتظار می‌رفت. این مشکل می‌تواند ایلان ماسک بر آن دارد تا به پیشنهاد خصوصی‌سازی توییتر با قراردادی بالغ بر 44 میلیارد دلاری جدی‌تر بی اندیشد. بر اساس نتایج سه ماهه اول سال 2022 درباره شبکه اجتماعی توییتر که صبح امروز منتشر شد، این شرکت اذعان داشته که به مدت حداقل سه سال و به دلیل پاره‌ای نقایص فنی در حساب‌های کاربران، این شرکت تعداد کاربران این سرویس را بیش از حد واقعی برآورد کرده است.
توییتر در اعلامیه درآمد خود توضیح داد که این شرکت در ماه مارس 2019 به کاربران خود یک ویژگی پیوند حساب ارائه کرده که بر طبق آن کاربران صاحب چندین حساب توییتر اجازه دارند در رابط کاربری خود به یکدیگر پیوند بخورند و به راحتی بین هویت‌های مختلف خود جابجا شوند. این حساب‌های چندگانه به وضوح متعلق به یک شخص واحد بوده اما همچنان به‌عنوان mDAU مجزا یا «کاربران روزانه، فعال و درآمدزا[2]» به حساب می‌آیند.
پیش از این، از مقیاس mDAU به عنوان یک روش غیر استاندارد و ابداعی برای اندازه‌گیری تعداد کاربران یک سرویس استفاده می‌شد. در تلاش برای نشان دادن رشد تعداد کاربران فعال ماهانه و درآمدزای توییتر در طی سه سال، این شرکت این ایده را مطرح ساخت. در مقابل، توییتر اعلام کرد که مقیاس mDAU تعداد کاربرانی را نشان می‌دهد که هر زمان که بخواهند می‌توانند وارد شبکه توییتر و برنامه‌های آن شده ضمن دسترسی همیشگی به این شبکه می‌توانند تبلیغات آن را دنبال کنند. با این حال، توییتر اذعان داشت که مقیاس مورد استفاده آنها با اعلان‌های مشابه سایر شرکتها درباره تعداد کاربران فعال و روزانهٔ خود قابل مقایسه نیست، چرا که آن دسته از شرکتها اغلب از مقیاس های گسترده‌تری استفاده می‌کنند و حتی کاربران بیعلاقه به تبلیغات را نیز به حساب می‌آورند.
اما مسلماً تبلیغ‌کنندگان باید روش بهتری درباره تعداد افراد متمایل به تبلیغات در یک بازه زمانی خاص را دنبال کنند و بر اساس آن پیامهای بازاریابی خود در توییتر را برای آنها ارسال کنند. از آنجایی که تبلیغات همچنان به پیشبرد کسب و کار توییتر می‌انجامد و بیشترین درآمد این شبکه از تبلیغات به دست می‌آید، بنابراین توجه به مقیاس mDAU یک شاخص مهم برای سلامت شبکه توییتر به شمار می‌آید.
توییتر ادعا کرده است که پس از افشای غلط بودن ارقام ارائه شده برای مقیاس mDAU یا همان تعداد کاربران فعال و درآمدزای این شرکت طی سه سال گذشته، این شبکه توییتر تلاش کرده است تا مجدداً این ارقام را محاسبه و میزان آن را تعدیل کند. یافته‌های به دست آمده نشان می‌دهد که بنا بر مقیاس mDAU تعداد واقعی کاربران این شبکه 1.4 میلیون کاربر بوده است که به اشتباه این رقم 1.9 میلیون اعلام شده است. (شرکت متذکر شد که داده‌های بازنویسی شده قبل از سه ماهه چهارم سال 2020 به دلیل سیاست‌های حفظ داده‌ها در دسترس نبود، اما برآورده ها نشان می‌دهد که تعدیل‌های دوره قبل بیشتر از سه ماهه چهارم سال 2020 نخواهد بود).
نمودارهای بالا نشان می‌دهد که با رشد آهسته پایگاه کاربران توییتر، اغراق در تعداد کاربران این شبکه نیز شدت گرفت – که در حدود 2 میلیون از تعداد اعلام شده برای کاربران فعال این شبکه غیرواقعی بود.
البته چنین برآوردهایی برای برخی شبکه‌های اجتماعی رقیب تویتر مانند فیس بوک اهمیت چندانی ندارد. متا (یا همان فیسبوک) گزارش داد که خانواده اپلیکیشن های این شبکه در سه ماهه اول سال 2022 روزانه 2.87 میلیارد کاربر فعال داشته و فیس بوک به تنهایی تعداد 1.96 میلیارد کاربر را ثبت کرده است. اما برای سرویس‌های کوچکی مانند توییتر که از گذشته تا به امروز همواره با رشد یکنواخت تعداد کاربران دست و پنجه نرم کرده اند، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در واقع، اعلام رشد کاربران توییتر همچون خاری در چشم خود این شبکه فرو رفت و این گونه تصور شد که این شرکت با ابداع این معیار جدید تلاش کرده است تا در وهله اول بتواند به گونه ای مشکلات خود را پنهان کند.
علیرغم این برآورد، توییتر معتقد است که طی این سه‌سال این شبکه 229 میلیون کاربر فعال داشته است که 15.9 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته این رقم افزایش یافته است و حتی از برآوردهای 226.9 میلیونی تحلیلگران پیشی گرفته است.
با این حال، این شرکت هدف اصلی خود را رسیدن به رقم 315 میلیون کاربر فعال تا سال 2023 در کنار افزایش دو برابری درآمد اعلام کرده بود این هدف نشان‌دهنده نرخ رشد سالانه ترکیبی تقریباً 20 درصدی از 152 میلیون کاربر است که در سه‌ماهه چهارم سال 2019 گزارش شده است. توییتر معتقد است که بسیاری از کاربران می‌توانند از طریق توسعه محصولات جدید درآمدزا، از جمله استفاده از اشتراک‌های Super Follow (چیزی شبیه به اشتراک پولی است و کاربران می‌توانند با سوپرفالو کردن از افراد دلخواه خود حمایت مالی کنند) و همچنین سرویس اشتراکی توییتر آبی یا Twitter Blue (سرویس جدید پولی و دارای حق اشتراک ماهیانه) به این مهم دست یابند. اما واضح است که تا به ثمر نشستن این سرمایه گذاری ها- نه تنها در جذب افراد جدید به شبکه، بلکه برای درآمدزا کردن آنها- توییتر راه درازی را در پیش رو دارد.
شاید این اولین بار نباشد که توییتر معیار و شاخص‌های نادرستی درباره تعداد کاربران خود گزارش می‌دهد، اما این اولین بار است که این شرکت با اغراق درباه تعداد کاربران فعال و درآمدزای خود به طور جدی مورد انتقاد قرار گرفته است. پیش از این هم یکبار این شرکت در سه ماهه سوم 2017 ادعا کرد که تعداد MAU های[3] خود را 1 تا 2 میلیون افزایش داده است و این درست زمانی بود که پایگاه MAU آن شبکه بیش از 300 میلیون نبود.
این نوع اشتباهات ممکن است در آینده نزدیک توییتر را در وضعیت خطرناکی در موضوع تبلیغ‌کنندگان قرار دهد. در حال حاضر ایلان ماسک اعلام کرده است که قصد دارد سیاست «آزادی بیان» را در توییتر نهادینه کند که اغلب این ادعا به معنای ایجاد نوعی نگرش بازتر نسبت به سوء استفاده، قلدری و بیان بدخواهانه است. از سوی دیگر، اصولاً برندهای تجاری دوست ندارند با تبلیغات در یک مکان بی اعتبار از اعتبار برند خود بکاهند..
در این زمینه شاهد نشانه‌هایی از ناراحتی و خشم تبلیغ کنندگان در این شبکه بوده‌ایم.
مجلهٔ ادایج AdAge گزارش می‌کند که اولین واکنش تبلیغ‌کنندگان به عدم صداقت توییتر، نوعی اضطراب و سردرگمی بود.
برخی برندها ضمن تماس با نمایندگی‌های توییتر از آنها در خواست ارائه توضیحات بیشتر در این زمینه را داشته اند، تا آنچه را در در این شبکه در حال اتفاق افتاده است را بهتر درک کنند و برای آن آماده شوند. به گفته یکی از مدیران این شرکتها، نشانه‌های موجود حاکی از آن است که تبلیغ‌کنندگان آماده میشوند تا در صورت لزوم پس از به قدرت رسیدن ایلان ماسک، پرداخت هزینه‌های خود به توییتر را متوقف کنند.
FT گزارش داد که شبکه توییتر ضمن ارسال ایمیل برای تبلیغ کنندگان مدعی شد که پس از بر سر کار آمدن ایلان ماسک، توییتر به یک مکان امن برای فعالیت برندها مختلف تبدیل خواهد شد. «من امروز شاهد برخی نگرانی‌های یکسان در میان تبلیغ کنندگان بوده‌ام. آنها اکنون منتظرند تا ببینند وضعیت آینده چه خواهد شد تا بودجه خود را مطابق با وضعیت پیش رو تنظیم کنند». اما یک گروه از تبلیغ کنندگان بیش از بقیه نگرانند: خودروسازان. آنها از این موضوع واهمه دارند که چون ایلان ماسک ریاست شرکت خودروسازی تسلا را برعهده دارد، خواه ناخواه این شرکت به کمپین‌های بازاریابی شرکتهای دیگر نیز نفوذ خواهد یافت. به عنوان مثال، هنریک فیسکر، مدیر عامل شرکت خودروسازی الکتریکی فیسکر، پیش از این حساب توییتر خود را حذف کرده بود.
علیرغم تضمین‌ها و وعده‌های توییتر در این زمینه، بسیاری از تبلیغ کنندگان به خوبی می‌دانند که چنانچه ایلان ماسک برای ایجاد تغییرات اساسی در توییتر تصمیمات جدی داشته باشد باز هم تحقق همه این وعده‌ها به طور کامل عملی نیست. برای شرکت‌هایی مانند توییتر که به میزان بسیار زیاد به درآمد تبلیغاتی خود متکی هستند، موافقت با معامله‌ای که یک مدافع آزادی بیان را در رأس قدرت قرار می‌دهد عجیب به نظر می‌رسد. محاسبه اشتباه تعداد کاربران فعال توییتر به توضیح علت پذیرفتن این معامله از سوی توییتر کمک می‌کند- زیرا رشدی که توییتر معتقد بود به آن دست یافته کمتر از چیزی بود که فکر می‌کرد.
[1] Twitter
[2] monetizable daily active users (mDAU)
[3] واحد دسترسی چند ایستگاهی { multistation access unit} رسانای سیمی در شبکه‌های محلی (LAN)
