به گزارش «بینو» مرکز پزوهش‌های مجلس شورای اسلامی در پژوهشی با عنوان «سیاست‌های تنظیم‌گری سکوهای دیجیتال ۱- .مفهوم، فرصت‌ها، چالش‌ها و ضرورت‌ها» به بیان مفهوم، فرصت‌ها، چالش‌ها و ضرورت‌های این حوزه پرداخته است. در خلاصه این گزارش آمده: علی رغم مطالعات گسترده ای که در مورد تنظیم گری اینترنت و فضای مجازی صورت گرفته است، اما بحث تنظیم گری سکوها (پلتفرم ) مفهومی نسبتاً جدید محسوب میشود که طی چند سال اخیر مورد توجه سیاستگذاران و محققان این عرصه قرار گرفته است. سکوهای اینترنتی مانند هر پدیده دیگر، مجموعه ای از فرصت ها و چالش ها را در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی به وجود آورده اند.
از اینرو لازمه بهره بردن از فرصت ها و مواجهه با این چالش ها، بررسی و در نظر گرفتن تمامی جوانب متصور برای آن است تا سیاستگذار بتواند با آگاهی کافی و در نظر گرفتن تمامی جوانب و الزامات، بهترین تصمیم ها را اتخاذ نماید. نتیجه بررسی های صورت گرفته در این پژوهش نشان می دهد که با دو دسته استدلال، تنظیم گری خاص برای سکوها ضرورت دارد: دسته اول دلایلی است که بیانگر رشد فزاینده سکوها و اثرگذاری روزافزون آن بر زندگی روزمره مردم است، به نحوی که نمی توان نسبت به اثرگذاری آن بی تفاوت بود. دسته دوم از دلایل، چالش ها و مخاطراتی است که بی توجهی و رهاسازی آن در صورت عدم توجه به این پدیده و رهاسازی آن، می تواند مشکلات عدیده ای را برای جامعه و افراد به وجود آورده و حتی مانع بهره مندی کاربران از منافع سکوها شود. ازجمله مهم ترین این چالش ها می توان به مواردی مانند گذار به مدل های تجاری داده محور، شکل گیری بازارهای فراملی، عدم مسئولیت پذیری سکوها و استفاده از الگوریتم های پیچیده در سکوها اشاره کرد. درمجموع باید گفت که علی رغم ظرفیت فراوانی که سکو ها در ارائه خدمات گوناگون اجتماعی نظیر خدمات ارتباطی، خدمات مالی، خدمات بازارگاهی، خدمات آموزش و سلامت و… به وجود آورده اند، با وجود این، حاکمیت نظامات اجتماعی رایج را با چالش های جدی مواجه ساخته اند. لذا با در نظر گرفتن مجموع این فرصت ها و چالش ها، مسئله اصلی این گزارش تبیین سیاست های تنظیم گرانه سکوهای دیجیتال است تا براساس آن نهاد قانونگذار، نهادهای تنظیم گر، نهادهای اجرایی و نهادهای تسهیل گر به ایفای نقش و مأموریت های خود متناسب با زیست بوم نوآورانه سکویی اقدام نمایند.
به طور خلاصه در این گزارش براساس مفهوم شناسی سکوهای دیجیتال و مصادیق و انواع آنها، می توان به افزایش بهرهوری (بهبود و ارتقای عملکرد بازار در بستر سکو)، ایجاد بستر مناسب برای ارتقای کسب وکارهای کوچک و بهره مندی از ظرفیت های آنها، تسهیل تعامل در بازار و ایجاد اثر شبکه ای به عنوان فرصت و از انحصاری شدن سکوها، دسترسی بی ضابطه به داده های کاربران، عدم پاسخگویی و چالش های محتوایی به عنوان اهم چالش های مرتبط با سکوهای دیجیتال نام برد.
